آرامگاه « سرباز گمنام » بلگراد بر فراز بلندترین نقطه شهر با الهام از معماریپاسارگاد ساخته شده و یکی از جاذبههای اصلی گردشگری شهر است. سعید صفریمدرسزبان فارسیدانشگاه بلگراد در یادداشتی که در اختیار ایسنا گذاشته نوشته است: بلگراد ، پایتخت جمهوری صربستان ، جایی که دو رود بزرگ دانوب و ساوا در قلب بالکان به هم پیوند میخورند ، در دشتی هموار واقع شده است. تنها بلندی این شهر مسطح ، منطقهای به نام « آوالا » در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی است که به کوه آوالا مشهور است و در بلندترین نقطه آن ، مقبره « سرباز گمنام » قرار گرفته که ساختمان آن با الهام از معماری آرامگاه کوروش در پاسارگاد ساخته شده است. تاریخچه ساخت این بنا به سال ۱۹۲۲ برمیگردد ، زمانی که برای یادبود سربازان کشتهشده در جنگ جهانی اول مقبره کوچکی ساخته شد و پس از حدود یک دهه و در دورانی که بیشتر شهرهای جهان هر کدام بنای باشکوهی را به یادبود سربازان مهینپرست خود میساختند ، به دستور پادشاه وقت یوگسلاوی ، این منطقه که سابقا قلعه باستانی و روستایی با نام ژرنو بود از سکنه خالی و برای ساختن آرامگاه ملی سرباز گمنام آماده شد تا بلندترین نقطه شهر ، یادآور حماسه جوانان و سربازان مهینپرست باشد. از آنجاکه قرار بود بنایی ملی و یادمانی تاریخی ساخته شود ، ایده اصلی برای ساخت این بود که سازه اصلی میباید در عین سادگی ، بیانگر شکوه ، عظمت و اقتدار باشد. این ایده ، طراح بنا را مجبور به مطالعه و پژوهش در آثار مشهور باستانی کرد و سرانجام تمامی ویژگیهای مورد نظر را در معماری آرامگاه کوروش در پاسارگاد یافت. ساخت بنای اصلی در سال ۱۹۳۴ آغاز شد و حدود چهار سال به طول انجامید. برای ساختن این آرامگاه تختههای سنگ گرانیت سیاه از شهر یابلانیستا واقع در بوسنی آورده شد و صیقلکاری و ساخت مجسمهها تحت نظارت ایوان مِشتروویچ ، مجسمهساز مشهور کروات ، انجام گرفت. این بنا بدون احتساب پلکانهای متعددی که ارتفاع آن از سطح تا ساختمان مقبره به ۹۳ متر میرسد ، ارتفاعی حدود ۱۵ متر و عرض ۳۶ متری دارد. بر ستونهای بنای اصلی مقبره ، هشت مجسمه بزرگ گرانیتی از زنان با لباسهای سنتی ، که هریک متعلق به ملیتهای مختلف سرزمین یوگسلاوی سابق هستند ، جای گرفته و در داخل مقبره ، سنگ مزار سرباز گمنام قرار دارد. از این مکان همواره برای بزرگداشت مناسبتهای تاریخی و ملی استفاده میشود و رئیسجمهوری ، مقامات ارشد و میهمانان خارجی برای ادای احترام در مراسم ویژه آن شرکت میکنند. تقریبا بیشتر جهانگردان خارجی و گردشگران برای دیدن نمای کلی شهر به این منطقه سرسبز و مرتفع میآیند و در بلندترین نقطه شهر ، بنایی را میببیند که معماری آن برگرفته از پاسارگاد در ایران است. آنها با توضیحات راهنما یا خواندن تاریخچه ساخت این اثر ، خواسته یا ناخواسته عظمت کشوری را به یاد میآورند که جلوههای شکوه و اقتدار باستانی آن تا قلب بالکان رسیده است. مقبره سرباز گمنام در بلگراد